โดย : ภาณุพล รักแต่งาม
ด้วยความที่สหรัฐอเมริกา เป็นประเทศผู้ผลิตและจำหน่ายวัคซีนป้องกันไวรัสโควิด-19 มากกว่าประเทศใดในโลก อีกทั้งเป็นวัคซีนของบริษัทผู้ผลิตยาชั้นนำและเป็นที่ไว้วางใจมากกว่าวัคซีนของอีกหลายๆ ประเทศ ทำให้ผู้คนในประเทศที่การฉีดวัคซีนยังไม่ทั่วถึงมากนัก พยายามดิ้นรน หาทางมารับการฉีดวัคซีนที่นี่
ธุรกิจ “ทัวร์ฉีดวัคซีน” หรือ Vaccine Tourism จึงเกิดขึ้นในส่วนของทัวร์ฉีดวัคซีนจากเมืองไทยนั้น เท่าที่เห็นมีการประชาสัมพันธ์กันบ้างแล้วก็เช่นโปรแกรมทัวร์ ชิมช็อปฉีด 10 วัน 7 คืน ซานฟรานฯ แอลเอ และเวกัส พร้อมฉีดวัคซีนของจอห์นสันแอนด์จอห์นสัน ในราคา (ต่อสองคน) ที่ 2,865 ดอลลาร์ หรือประมาณ 90,000 บาท
สยามทาวน์ยูเอส ในฐานะสื่อหลักของคนไทยในอเมริกา ได้รับคำถามค่อนข้างถี่ในช่วงเกือบเดือนที่ผ่านมาว่า “คนไทยบินมาฉีดวัคซีนโควิด-19 ในอเมริกาได้ไหม” หรือ “ทัวร์ฉีดวัคซีน” เป็นเรื่องถูกกฎหมายหรือไม่...
ก่อนจะตอบคำถามนี้ ขออนุญาตเล่าถึงระบบการฉีดวัคซีนโควิด-19 ให้กับประชากรในสหรัฐอเมริกาในสองประเด็นหลักๆ ที่เกี่ยวข้องให้เข้าใจเสียก่อน
ประเด็นแรกคือประเทศนี้ อนุญาตให้ทุกคนได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ไม่ว่าจะอยู่ในสถานภาพใดก็ตาม เพราะเห็นว่าภูมิคุ้มกันหมู่ แบบที่เรียกว่า “herd immunity” ซึ่งเชื่อว่าจะเป็นการป้องกันการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่ได้ผลถาวรที่สุด จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อประชากรส่วนใหญ่ของประเทศได้รับการฉีดวัคซีนให้มากที่สุด
บวกกับขณะนี้นั้น เห็นได้ชัดเจนว่าปริมาณของวัคซีนป้องกันโควิด-19 ในอเมริกามี “เหลือพอ” ที่จะฉีดให้กับผู้ประสงค์เข้ารับการฉีดโดยไม่ต้องรอคิวนานเหมือนในช่วงแรกๆ เห็นได้จากการนัดหมายที่สะดวก รวดเร็ว ขณะที่ศูนย์ฉีดวัคซีนบางแห่ง ให้บริการประชาชนโดยไม่จำเป็นต้องมีการนัดหมายล่วงหน้าอีกด้วย
ซึ่งจากหลักการข้อนี้ ทำให้ (น่าจะ) สรุปได้ว่าหากคุณสามารถเดินทางเข้ามาในอเมริกาได้ คุณก็น่าจะมีสิทธิ์ได้รับการฉีดวัคซีนได้ แถมถ้ามากันเป็นกลุ่ม เอาเงินมาใช้จ่ายท่องเที่ยวในยามที่อเมริกากำลังเริ่มเปิดระบบเศรษฐกิจ หลังจากเผชิญวิกฤตโควิด-19 หนักหนาสาหัสมานาน ย่อมนำมาซึ่งรายได้ให้กับธุรกิจในพื้นที่ ทั้งโรงแรม ร้านอาหาร หรือสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ คนอเมริกันที่เข้าใจสถานการณ์ ก็ไม่น่าจะมีความรู้สึกต่อต้านอะไรมากนัก
ต่างกันอย่างสิ้นเชิงกับการจัดทัวร์คลอดลูก หรือ birth tourism ที่เคยถูกต่อต้าน จับกุม จนกลายเป็นข่าวใหญ่อยู่ระยะหนึ่ง
แต่ประเด็นที่สอง ที่ต้องเข้าใจก่อนตัดสินใจซื้อทัวร์ฉีดวัคซีน ก็คือระบบการจัดสรรปันส่วนวัคซีนของรัฐบาลสหรัฐฯ ซึ่งค่อนข้างจะมีระบบที่ชัดเจน คือรัฐบาลกลางแจกจ่ายวัคซีนให้กับแต่ละรัฐในสัดส่วนพอเหมาะกับประชากร จากนั้นรัฐต่างๆ ก็จะแจกจ่ายวัคซีนต่อให้กับทุกๆ เคาน์ตี้ ในสัดส่วนที่เหมาะสมกับประชากรของแต่ละเคาน์ตี้ เช่นกัน
ดังนั้น หลักการเบื้องต้นก็คือ หากคุณเป็นประชากรของ ลอส แอนเจลิส เคาน์ตี้ คุณก็ควรลงทะเบียนขอฉีดวัคซีนในโควต้าของลอส แอนเจลิส เคาน์ตี้ จะข้ามไปฉีดในเคาน์ตี้อื่นหรือรัฐอื่นไม่ได้
หมายถึงนอกจากหลักฐานแสดงตัวว่าคุณคือคนที่ได้ลงทะเบียนขอรับการฉีดวัคซีนเอาไว้แล้วแล้ว คุณยังต้องมีหลักฐานแสดงถิ่นที่อยู่ด้วย
“หลักฐานแสดงตัว” นั้น ไม่น่าจะเป็นปัญหาหากคุณตัดสินใจซื้อทัวร์ฉีดวัคซีนมาจริงๆ เพราะสามารถใช้หนังสือเดินทางไทยได้ แต่ปัญหาอยู่ที่ “หลักฐานแสดงถิ่นที่อยู่” ซึ่งอาจเป็นตัวแปรทำให้คุณเดินทางมาเก้อได้ง่ายๆ
แต่การตรวจเอกสารแสดงถิ่นที่อยู่ตามหลักการเบื้องต้นที่ว่านี้ อาจจะไม่เกิดขึ้นก็ได้ (โดยเฉพาะในระยะหลัง ซึ่งดูเหมือนว่าปริมาณของวัคซีนจะมีมากกว่าผู้ประสงค์จะขอรับการฉีด) เพราะจากการสอบถามพูดคุยกับคนไทยในลอส แอนเจลิส ที่ยังเป็นโรบินฮูด พบว่าส่วนใหญ่ได้รับการฉีดวัคซีนหลังจากแสดงพาสปอร์ตไทยเพียงอย่างเดียวเท่านั้น
แต่ในบางกรณี เช่นที่เกิดขึ้นกับลูกสาววัย 18 ปีของผู้เขียน ซึ่งยังไม่ได้ทำบัตรประชาชน มีเพียงบัตรนักศึกษาไปแสดงตัว กลับถูกเจ้าหน้าที่ประจำศูนย์ฉีดวัคซีนปฏิเสธ อ้างว่าบัตรดังกล่าว ไม่สามารถยืนยันสถานที่อยู่ได้ ต่อรองกันอยู่นาน จึงได้ข้อสรุปว่าต้องกลับมาเอาสูจิบัตรไปแสดงตัว
ที่น่าปวดใจก็คือเมื่อกลับไปอีกครั้ง เจอเจ้าหน้าที่คนใหม่ ทำหน้างง ถามว่าเอาสูจิบัตรมาทำไม แค่บัตรนักศึกษาก็พอแล้ว...
กับคำถามที่ว่า “ทัวร์ฉีดวัคซีน” เป็นเรื่องถูกกฎหมายหรือไม่นั้น...
ข้อมูลจาก visaplace.com ซึ่งเว็บไซต์ข้อมูลเกี่ยวกับการขอวีซ่าเข้าประเทศอเมริกา บอกชัดเจนว่า ทัวร์ฉีดวัคซีนเป็นเรื่องถูกต้องตามกฎหมาย สามารถทำได้ แต่ไม่มีอะไรรับประกันว่าเมื่อเข้ามาแล้วคุณจะได้รับการฉีดวัคซีนหรือไม่ เพราะแต่ละรัฐ แต่ละเคาน์ตี้ มีระเบียบที่แตกต่างกัน หรือกระทั่งเจ้าหน้าที่ประจำศูนย์ฉีดวัคซีนแต่ละคนก็มีความยืดหยุ่น หรือความโอบอ้อมอารีที่แตกต่างกัน
visaplace ได้ให้ข้อมูลครบถ้วนว่ารัฐไหนที่อนุญาตเฉพาะประชาชนของตัวเองฉีดวัคซีน (residency required) และรัฐไหนที่เปิดกว้าง เพราะมีวัคซีนเหลือพอที่จะแจกจ่ายให้กับทุกคน ซึ่งเราได้นำตารางมาลงเอาไว้ท้ายบทความนี้แล้ว
แต่ก่อนจะเลื่อนลงไปตรวจสอบตารางข้างล่าง ขอแนะให้ผู้ที่ตัดสินใจเดินทางมาฉีดวัคซีนในอเมริกา ทั้งที่เดินทางมาเอง หรือมากับกรุ๊ปทัวร์ว่าให้ “เตรียมใจ” เผื่อรับความผิดหวังเอาไว้บ้าง เพราะบางครั้ง “โชค” ก็มีบทบาทสำคัญกับชีวิตของเราเช่นกัน...
สามารถเช็ครายชื่อรัฐที่อนุญาตและไม่อนุญาตให้คนถือวีซ่าท่องเที่ยวฉีดวัคซีนได้ที่ https://www.visaplace.com/blog-immigration-law/vaccine-tourism/