วัดอตัมมยตาราม ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี พุทธศักราช 2541 เป็นเวลา 19 ปีมาแล้ว เนื้อที่ของวัดประมาณ 5 เอเคอร์ ตอนเริ่มมาซื้อที่สร้างวัด มีบ้านหลังเดียวสามชั้น โดยนับรวมทั้งชั้นล่างสุด คือ basement รวมเป็นสามชั้น พระภิกษุสงฆ์พักชั้นบน เมื่อต้องรับแขก ทำวัตรสวดมนต์ไหว้พระ ปรุงอาหาร ฉันภัตตาหาร และกิจกรรมอื่นๆ ก็ใช้พื้นที่ชั้นกลาง ส่วน basement ชั้นล่างสุด ใช้เป็นสำนักงาน เป็นที่พักของญาติโยมที่มาเยี่ยมเยือนและปฏิบัติธรรมชั่วคราว เป็นคลังเก็บหนังสือธรรมะ เป็นโรงพิมพ์ผลิตอตัมมยตาสาร อันเป็นวารสารประจำเดือนของวัด เป็นที่สำเนาเทป และซีดีธรรมะเพื่องานธรรมทาน
อาคารหลังนี้ใช้งานมากมายหลายอย่างสมกับคำที่เรียกว่า อาคารอเนกประสงค์ อย่างแท้จริง
วัดอตัมมยตาราม เป็นสถานที่บำเพ็ญบุญและฝึกฝนกาย วาจา และใจผ่านกิจกรรมต่างๆตามประเพณีไทยและประเพณีชาวพุทธทั่วไปที่ไม่เจาะจงเฉพาะคนไทย ตามแนวทางแห่งบุญกิริยาวัตถุ 10 ประการคือ
1 การถวายทาน แต่ละวันพุทธศาสนิกชนชาวไทย ลาว กัมพูชา เวียดนาม จะเข้าวัดมาถวายทาน เนื่องในโอกาสต่างๆของชีวิต เช่น วันเกิด ทำบุญอุทิศแก่ผู้วายชนม์ เช่น บิดามารดา ปู่ ย่า ตา ยาย บุคคลที่รักเพื่อแสดงความกตัญญูกตเวทีและระลึกถึงกัน ทำบุญเพื่อความร่มเย็นของชีวิต ทำบุญเพื่อสะสมบุญและวาระอื่นๆตามความเหมาะสม
2 เป็นสถานที่สมาทานศีล พุทธศาสนิกชนที่ตั้งมั่นในศีล เห็นศีล คุณค่าของศีลว่า คือ การงดเว้นจากความชั่วทางกายวาจาและใจโดยตรง เป็นเบื้องต้นแห่งพรหมจรรย์ เป็นวิถีแห่งโภคทรัพย์ อริยทรัพย์ และพระนิพพาน ความสงบสุขร่มเย็นในชีวิต จึงได้มาสมาทานศีล 5 และศีล 8 กันเป็นประจำทั้งในเวลาปกติ ในเทศกาลพิเศษ และในภาคเข้าพรรษา
3 เป็นสถานที่เจริญภาวนา วัดอตัมมยตาราม เป็นสถานที่เจริญภาวนาของพุทธศาสนิกชนทั้งชาวไทย อเมริกัน กัมพูชา ลาว และเวียตนาม ที่มีผู้มาเจริญภาวนามิได้ขาด และได้จัดให้วันพุธ เป็นวันเจริญภาวนาพิเศษสำหรับชาวอเมริกันโดยตรง แต่ต่อมาพุทธศาสนิกชน ทั้งไทยลาว เวียตนามและกัมพูชา ก็แวะเวียนมาร่วมภาวนามิได้ขาด
4 เป็นสถานที่บำเพ็ญบุญในข้อเวยยาวัจจมัย คือ การบำเพ็ญประโยชน์ร่วมกัน พุทธศาสนิกชนที่มีจิตอาสาทั้งหนุ่มสาวเฒ่าแก่เมื่อมีเวลาก็อาสาสมัครมาช่วยขับรถ มาช่วยทำความสะอาดสถานที่ ทำสวน ปรุงอาหาร ปลูกต้นไม้ ทั้งปวงทั้งหลายล้วนขวนขวายเพื่อบุญ เพื่อสลายความเห็นแก่ตัว ลดความเห็นแก่ตัวลงจนไม่มีตัวตนจะเห็น
5 เป็นบำเพ็ญอปจายนมัย คือ คนที่มาวัดมีทุกเพศทุกวัย เมื่อพบหน้าสนทนา วิสาสะต่อกัน กลายเป็นญาติมิตรกัน ดั่งที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า “ความสนิทสนม เป็นญาติอย่างยิ่ง” เมื่อสนิสนมกันแล้ว ทุกครั้งที่พบกันจะแสดงความเคารพต่อกันด้วยความอ่อนโยน การแสดงความเคารพต่อกันนี้เองคือ บุญชนิดหนึ่งชื่อว่า “อปจายนมัย แปลว่า บุญสำเร็จด้วยการแสดงความอ่อนน้อมถ่อมตนต่อผู้มีวัยสูงกว่า” อันเป็นบุญที่พุทธศาสนิกชนได้ทำกันมากที่สุด แต่อาจจะเป็นที่รู้จักกันไม่กว้างขวางนัก
6 เป็นสถานที่ฟังธรรมและศึกษาธรรมของพุทธศาสนิกชนระดับนานาชาติ ทุกวันอาทิตย์ ทุกวันธรรมดา มีการบรรยายธรรมสลับกันทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ มีเอกสารและหนังสือทางพระพุทธศาสนาทั้งภาษาไทย อังกฤษและภาษาลาวไว้แจกจ่ายแก่พุทธศาสนิกชนอย่างมากมาย อาจจะกล่าวได้ว่า วัดอตัมมยตารามเป็นวัดไทยในพระพุทธศาสนาวัดเดียวที่แจกหนังสือพระพุทธศาสนามากที่สุดในโลกให้แก่พุทธศาสนิกชนอย่างกว้างขวาง เพราะท่านเจ้าคุณพระวิเทศสิทธิธรรมาภรณ์ ได้จับวัฒนธรรมกระแสหลักของอเมริกันได้ว่า เป็นประเทศที่ประชากรชอบอ่านหนังสือมาก การแจกธรรมะภาคภาษาอังกฤษลงไปสู่สังคมอเมริกันจึงเป็นการเผยแผ่พุทธธรรมที่ตรงประเด็นถูกที่ ถูกทาง ถูกเวลา ถูกบุคคลเลยทีเดียว
7 เป็นสถานที่ฟังธรรม ปัจจุบันนี้ วัดอตัมมยตาราม ด้วยความร่วมมือของพุทธศาสนิกชนทั้งชาวไทย ชาวเอเชีย ตลอดถึงอเมริกัน ได้ร่วมกันสร้างศาลาธรรมโกศาจารย์ เป็นสถานที่ปฏิบัติภาวนาและฟังธรรมขึ้นมาอย่างกว้างขวางสวยงาม ใช้เป็นที่ฟังธรรมและภาวนาสำหรับผู้ใฝ่ธรรมและภาวนาตลอดเวลา นอกจากวัดอตัมมยตารามจะจัดให้มีการแสดงธรรมและฟังธรรมตามรูปแบบทั่วไปตลอดเวลาแล้ว วัดอตัมมยตาราม ยังมีการศึกษาธรรมแบบเจาะลึกด้วยการจัดการเรียนการสอนธรรมศึกษา เพื่อเปิดโอกาสให้พุทธศาสนิกชนผู้ใฝ่ธรรมได้ศึกษาเล่าเรียนกันอย่างเต็มที่ มาถึงวันนี้กล่าวได้ว่า วัดอตัมมยตารามเป็นศูนย์การเรียนธรรมศึกษาที่ใหญ่ที่สุดในประเทศอเมริกา ที่มีนักเรียนทั้งไทยและอเมริกาเข้าสอบมากที่สุด
8 เป็นแหล่งแห่งการกรวดน้ำทำบุญ ที่พุทธศาสนิกชนมาทำบุญแล้วอุทิศส่วนบุญแก่บุคคลที่ตนเองรักเคารพ นับถือ ที่เรียกว่า “ปัตติทานมัย ซึ่งแปลว่า บุญสำเร็จด้วยการให้ส่วนบุญ” ซึ่งเป็นกิจกรรมทางพุทธศาสนาที่พุทธศาสนิกชนไทยและพุทธศาสนิกชนสายตะวันออกเฉียงใต้นิยมกระทำมากที่สุด เพราะเป็นวิธีสื่อความรักความปรารถนาดีต่อบุคคลที่รักและเคารพแม้จากไปแล้ว ก็ไม่มีวันลืมเลือนจากใจ
9 เป็นสถานที่บำเพ็ญอนุโมทนามัย เหล่าพุทธศาสนิกชนที่เดินทางมาทำบุญที่วัดอตัมมยตาราม ล้วนยิ้มแย้มแจ่มใส แสดงออกซึ่งการอนุโมทนายินดีแก่ผู้อื่นที่ได้มีโอกาสมาทำบุญร่วมกัน นับเป็นการทำบุญที่สำคัญที่จะสลายความอิจฉาริษยาอันเป็นเหตุแตกสามัคคีและสร้างความอนุโมทนายินดีอันเป็นแนวทางสร้างความสามัคคีที่จะอยู่ร่วมกันด้วยสันติและสามัคคีอันเป็นสังคมอุดมธรรมสืบไป
10 เป็นสถานที่บำเพ็ญบุญ ในข้อที่ว่า “ทิฏฐุชุกรรม คือ การทำความเห็นให้ตรงต่อพุทธธรรม” บรรดากระบวนการทำบุญที่ผ่านมาโดยเฉพาะการเผยแผ่พระพุทธศาสนา การให้การศึกษาทุกๆด้านล้วนมีจุดหมายปลายทางอยู่ที่การทำความเห็นให้ตรงตามพระพุทธประสงค์แห่งองค์สมเด็จพระสัมพุทธเจ้า คือ ใช้ธรรมะทั้งหลายป้องกันใจให้ เป็นอิสระจากกิเลสที่บีบคั้นใจทั้งสิ้น
วัดอตัมมยตารามเป็นศูนย์รวมกิจกรรมชุมชน ที่สำคัญในซีแอตเติลไปถึงประเทศแคนาดาในส่วนเมืองแวนคูเวอร์ นอกจากวัดอตัมมยตารามจะดูแลด้านงานพระพุทธศาสนาอย่างเข้มแข็งแล้ว ยังให้บริการชุมชนที่สำคัญ เช่น การทำหนังสือเดินทางในกิจกรรมกงสุลสัญจรที่จัดขึ้นทุกปีเพื่ออำนวยความสะดวกแก่ชาวไทยที่ไม่ต้องเดินทางไปทำหนังสือเดินทางถึงมหานครลอสแอนเจลิส
วัดอตัมมยตาราม เป็นศูนย์วัฒนธรรมด้าน ภาษา เสื้อผ้า และอาหาร ที่สำคัญที่ผู้รักวัฒนธรรมได้นำไปแสดงกันเป็นประจำ ร้านอาหารไทยไม่ต่ำกว่า 300 ร้านล้วนให้การสนับสนุนวัดอตัมยยตารามในทุกด้านและร้านอาหารเหล่านี้ คือแหล่งวัฒนธรรมที่สำคัญที่แสดงออกถึงอัตตลักษณ์และเอกลักษณ์แห่งการดำรงชีพของคนไทยได้อย่างลึกล้ำ นอกจากนี้วัดอตัมมยตารามยังเป็นศูนย์ศึกษาภาษาไทย ที่จัดการเรียนการสอนแบบวัฒนธรรมไทยแท้โดยพ่อแม่ผู้ปกครองและพระสงฆ์ช่วยกันสอนลูกหลานของตนเอง โดยเชื่อมโยงชุมชน ครอบครัว วัด เข้าด้วยกัน การเรียนการสอนแบบนี้ทำให้อุดมการณ์ร่วมระหว่างบ้าน วัด และโรงเรียนหรือบวร กลายเป็นความจริงที่สัมผัสได้ให้ประโยชน์ในเรื่องเศรษฐกิจ สังคม ชุมชนและจิตวิญญาณอย่างแท้จริง และกิจกรรมนี้เองคือรากแห่งวัฒนธรรมไทยอันสำคัญที่จะหยั่งรากลึกลงในใจของเยาวชนไทยอเมริกันที่เติบโตอย่างมีรากฐาน และจะช่วยกันรักษาวัฒนธรรมไทยและจรรโลงพระพุทธศาสนาไว้ได้เป็นอย่างดี
โดยภาพรวม วัดอตัมมยตาราม เป็นวัดในพระพุทธศาสนาทางฝั่งตะวันตกเฉียงเหนือของสหรัฐอเมริกาที่ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางแห่งการศึกษา ปฏิบัติและเผยแผ่พระพุทธศาสนาและรักษาวัฒนธรรมไว้ได้อย่างเข้มแข็งแห่งหนึ่งในประเทศสหรัฐอเมริกา
วัดอตัมมยตาราม เมืองวูดดินวิลล์ ซีแอตเติล รัฐวอชิงตัน
วันที่ 30 เมษายน 2560 เวลา 10.20 น.