เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2025 ซึ่งเป็นวันคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติของไทย องค์กรแพนเธอร่า (Panthera) องค์กรไม่แสวงหากำไรในอเมริกาที่มีภารกิจหลักในการอนุรักษ์และคุ้มครอง “แมวป่า” ทั้ง 40 สายพันธุ์ทั่วโลก และถิ่นอาศัยของพวกมัน ได้ประกาศการค้นพบแมวหัวแบน (Flat-headed cats หรือ Prionailurus planiceps) อย่างเป็นทางการในประเทศไทย โดยบอกว่าเป็นการค้นพบครั้งแรกหลังจากที่เชื่อว่าสูญพันธุ์ไปแล้วกว่า 30 ปี

แมวหัวแบน ถือเป็นแมวป่าขนาดเล็กที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ น้ำหนักราว 2 กิโลกรัม เล็กกว่าแมวบ้าน ได้ชื่อมาจากลักษณะหน้าผากที่แบนราบ ปัจจุบันพบเพียงเล็กน้อยในบรูไน อินโดนีเซีย และมาเลเซีย ส่วนในไทยนั้น เชื่อว่าสูญพันธุ์ไปแล้ว 

การค้นพบแมวป่าที่มีการประกาศว่าเป็นสัตว์ที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์โดยสหภาพสากลเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ (IUCN) ชนิดนี้ เกิดขึ้นจากการใช้กล้องดักถ่ายในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเจ้าฟ้าสิรินธร จังหวัดพัทลุง ในช่วงปี 2024 และ 2025 เป็นการพบในไทยครั้งแรกนับตั้งแต่ปี 1995 

แมวหัวแบนมีเท้าที่มีพังผืด ช่วยให้สามารถเคลื่อนที่ในพื้นที่ชุ่มน้ำ เช่นป่าพรุหรือป่าพื้นที่น้ำขัง ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นแหล่งหากินหลัก โดยพวกมันล่าสัตว์น้ำเป็นหลัก แต่ปัจจุบัน นักวิจัยยังรู้เรื่องราวของแมวป่า ซึ่งแทบไม่ค่อยพบเห็นโดยมนุษย์ชนิดนี้น้อยมาก 

การวางกล้องดักถ่ายสัตว์ป่า ซึ่งเป็นโครงการที่องค์กรแพนเทอร่าได้รับความร่วมมือจากกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืชของไทยครั้งนี้ ทางองค์กรบอกว่าเป็น “การสำรวจแมวหัวแบนครั้งใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมา” สามารถบันทึกภาพแมวหัวแบนในไทยได้หลายตัว รวมถึงตัวเมียกับลูกอ่อน แสดงให้เห็นว่าไม่เพียงแต่ยังอาศัยอยู่ในภาคใต้ของไทยเท่านั้น แต่ยังสามารถขยายพันธุ์ได้ในพื้นที่ได้อีกด้วย

องค์กรแพนเทอร่า แถลงว่าจะมีการเผยแพร่ผลการค้นพบอย่างเป็นทางการในช่วงต้นปี 2026.