รายงานหน้าหนึ่ง : ทุกอย่างที่ต้องรู้ หากต้องการฉีด “วัคซีนบูสเตอร์”
โดย : ภาณุพล รักแต่งาม

สัปดาห์ที่ผ่านมา ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (ซีดีซี) ได้ประกาศยอมรับและแนะนำให้ประชาชนเข้ารับการฉีดวัคซีนบูสเตอร์ ของโมเดอร์น่า และของจอห์นสันแอนด์จอห์นสัน หลังจากที่โอเคให้กับวัคซีนของไฟเซอร์ฯ มาก่อนหน้านั้นแล้วพักใหญ่

พร้อมกันนี้ ซีดีซี ยังบอกด้วยว่าการฉีดวัคซีนบูสเตอร์ หรือวัคซีนเสริมเพื่อกระตุ้นภูมิคุ้มกันในร่างกายหลังจากฉีดครบโดสมาแล้วระยะหนึ่งนั้น สามารถฉีดต่างยี่ห้อกับวัคซีนชุดแรกได้ เรียกว่า mix and match ยืนยันว่ามีประสิทธิภาพเหมือนกับการฉีดซ้ำยี่ห้อเดิม ทั้งนี้เพื่อให้การฉีดบูสเตอร์ เป็นไปอย่างรวดเร็วและสะดวกมากที่สุด โดยเฉพาะในสถานพักฟื้นผู้ป่วยหรือบ้านพักคนชรา ที่บางครั้ง การฉีดวัคซีนเป็นเรื่องที่รอไม่ได้

ถามว่าการฉีดวัคซีนบูสเตอร์ เป็นเรื่องจำเป็นหรือไม่ ตอบว่าไม่ใช่เรื่องจำเป็นเร่งด่วนสำหรับทุกคน เพราะวัคซีนป้องกันโควิด-19 ทั้งสามชนิดที่ได้รับการรับรองในอเมริกา ต่างพิสูจน์ให้เห็นแล้วว่ามีประสิทธิภาพเป็นที่น่าพอใจ เห็นได้จากจำนวนผู้ป่วยและผู้เสียชีวิตที่ลดลงต่อเนื่อง แต่สำหรับบางคน เช่นผู้สูงอายุ ผู้ป่วยด้วยโรคประจำตัว โรคเรื้อรัง หรือผู้ทำงานอยู่ในสถานที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ ฯลฯ ถือว่าเป็นกลุ่มที่มีโอกาสกลับมาติดเชื้อได้สูง เพราะไวรัสสายพันธุ์หลักที่แพร่หลายในอเมริกาปัจจุบันนี้ คือสายพันธุ์เดลต้า ไวรัสกลายพันธุ์ที่มีความรุนแรงในการแพร่เชื้อมากขึ้น

และนี่คือสิ่งที่ต้องรู้สำหรับการฉีดวัคซีนบูสเตอร์ ตั้งแต่คุณสมบัติของผู้ขอฉีด, งานอะไรบ้างที่ต้องฉีด,  เมื่อไหร่ควรฉีด, วิธีขอฉีด, ฉีดต่างยี่ห้อ หรือ mixing and matching ได้หรือไม่, ผลข้างเคียงของการฉีดบูสเตอร์ เรื่อยไปจนถึงวิธีการ “อัพเดท” ข้อมูลการฉีดวัคซีนของเราหลังการฉีดบูสเตอร์....

:-ใครมีคุณสมบัติครบถ้วนในการขอฉีดบูสเตอร์

สำหรับคนที่ฉีดวัคซีนของไฟเซอร์ และโมเดอร์น่า ครบสองเข็มมาแล้วนั้น การฉีดบูสเตอร์ ทำได้หลังจากการฉีดโดสที่สองอย่างน้อย 6 เดือน และจะต้องมีคุณสมบัติข้อใดข้อหนึ่ง ดังนี้

อายุ 65 ปีขึ้นไป

ผู้ที่อาศัยอยู่ในสถานพักฟื้นระยะยาว (long-term care setting) และมีอายุ 18 ปีขึ้นไป

มีโรคประจำตัว และมีอายุ 18 ปีขึ้นไป

ทำงานหรืออาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมเสี่ยง และมีอายุ 18 ปีขึ้นไป

มีความเสี่ยงสูงเนื่องจากสถานภาพ (ที่ไม่เท่าเทียม) ทางสังคม (social inequity) และมีอายุ 18 ปีขึ้นไป

สำหรับคนที่ฉีดโดสแรกของ จอห์นสันแอนด์จอห์นสันมานั้น แนะนำให้ฉีดบูสเตอร์ในกรณีดังนี้

-ฉีดโดสแรกมาแล้วอย่างน้อย 2 เดือน และมีอายุ 18 ปีขึ้นไป

โดยคุณสมบัติของผู้ขอฉีดวัคซีนบูสเตอร์ทั้ง 3 ชนิดนั้น โดยหลักการแล้ว ศูนย์ฉีดวัคซีนจะไม่ขอดูหลักฐานใดๆ จากผู้ขอฉีด เว้นแต่หลักฐานการฉีดวัคซีนชุดแรก (บัตรฉีดวัคซีนของ ซีดีซี) โดยทางศูนย์ฯ จะให้ผู้ขอฉีดบูสเตอร์ เซ็นชื่อในใบรับรองตัวเองที่เรียกกันว่า self-sttestation เท่านั้น

:-งานอะไรบ้างที่เข้าข่าย “เสี่ยง” และทำให้เรามีสิทธิ์ขอฉีดวัคซีนบูสเตอร์

เจ้าหน้าที่ฉุกเฉิน หรือ first responder ทั้งเจ้าหน้าที่แพทย์, ดับเพลิง, ตำรวจ, เจ้าหน้าที่ในสถานพักฟื้นระยะยาว

เจ้าหน้าที่ในสถานศึกษา เช่นครู เจ้าหน้าที่ธุรการ รวมถึงเจ้าหน้าที่ในศูนย์เด็กเล็ก หรือ daycare ด้วย

แรงงานในอุตสาหกรรมอาหารและการเกษตร

เจ้าหน้าที่ในโรงงาน

เจ้าหน้าที่ในระบบคุก

พนักงานไปรษณีย์

พนักงานขนส่งมวลชน

พนักงานร้านของชำ (ซูเปอร์มาร์เก็ต)

และเจ้าหน้าที่ด่านหน้า (frontline workers) หรืองานที่ต้องเจอะเจอผู้คนเป็นจำนวนมากทุกประเภท รวมถึงพนักงานในร้านอาหาร ด้วย

:-จะขอฉีดบูสเตอร์ได้อย่างไร

การขอฉีดวัคซีนบูสเตอร์ทุกวันนี้ทำได้ง่ายดาย และศูนย์ฉีดวัคซีนส่วนใหญ่จะให้บริการนี้โดยไม่จำเป็นต้องนัดล่วงหน้า หรือจะไปฉีดที่โรงพยาบาล คลินิก หรือศูนย์การแพทย์ต่างๆ ที่เราเป็นคนไข้อยู่, ร้านขายยา กระทั่งร้านขายปลีกใหญ่ๆ หลายๆ แห่งก็มีบริการฉีดวัคซีนบูสเตอร์ด้วย

แต่จะให้สะดวกกว่านั้นก็เข้าไปใช้บริการเว็บไซต์ MyTurn.ca.gov ซึ่งจะมีรายชื่อของศูนย์ฉีดวัคซีนทุกแห่งในแคลิฟอร์เนีย ทั้งของรัฐและของเอกชน รวมถึงเปิดให้ลงทะเบียนนัดหมายล่วงหน้าได้ด้วย หรือจะใช้โทรศัพท์หมายเลข 833-422-4255 ก็ได้เช่นกัน

นอกจากนี้ แต่ละเคาน์ตี้ ก็จะมีเว็บไซต์สำหรับเลือกศูนย์ฉีดวัคซีนใกล้บ้าน และนัดหมายวัน-เวลาฉีดเป็นของตัวเอง ดังนี้

-แอลเอ เคาน์ตี้ : www.publichealth.lacounty.gov/media/Coronavirus/vaccine/index.htm

-ออเรนจ์ เคาน์ตี้ : https://occovid19.ochealthinfo.com/covid-19-vaccine-resources

-ริเวอร์ไซด์ เคาน์ตี้ : www.rivcoph.org/COVID-19-Vaccine-with-Registration

-เวนทูร่า เคาน์ตี้ : www.venturacountyrecovers.org/vaccine-information/booster-shots/#appointment

-ซานเบิร์นนาดิโน่ เคาน์ตี้ : https://sbcovid19.com/boosters/

:-ฉีดวัคซีนบูสเตอร์แบบ mix and match ได้ในกรณีไหนบ้าง

ได้ในทุกกรณี ตามหลักการที่ว่าการฉีดวัคซีนเพียงหนึ่งโดส ไม่ว่าจะเป็นยี่ห้อไหน สามารถเรียกว่าเป็นวัคซีนบูสเตอร์ได้ทั้งสิ้น

หากฉีดของ จอห์นสันแอนด์จอห์นสัน เราก็สามารถเลือกฉีดบูสเตอร์ได้ทั้ง จอห์นสันแอนด์จอห์นสัน, โมเดอร์น่า หรือไฟเซอร์ เพียงแต่ต้องรออย่างน้อย 2 เดือนหลังจากฉีดโดสแรกเท่านั้น

หากฉีดสองโดสแรกของโมเดอร์น่า หรือไฟเซอร์ การฉีดบูสเตอร์ก็เลือกได้ทั้งสามชนิดเช่นกัน เพียงแต่ต้องรออย่างน้อย 6 เดือนหลังจากฉีดโดสสองเท่านั้น

:-การฉีดวัคซีนบูสเตอร์ มีผลข้างเคียง หรือ side effects ที่ควรกังวลหรือไม่

ข้อมูลจากสำนักงานสาธารณสุขของแอลเอ เคาน์ตี้ บอกว่าผลข้างเคียงที่อาจจะเกิดขึ้นหลังการฉีดวัคซีนบูสเตอร์นั้น จะเหมือนกับผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นหลังการฉีดโดสแรก หรือโดสที่สอง คือบางคนอาจจะปวดแขน หรืออาจจะมีอาการเหมือนเป็นไข้หวัด เช่นปวดเมื่อยร่างกาย หนาวสั่น เพลีย ฯลฯ โดยอาการดังกล่าวอาจจะเกิดขึ้นเพียงไม่กี่ชั่วโมง หรืออาจจะทอดเวลาออกไป 2-3 ก็ได้

:-หลังฉีดบูสเตอร์แล้ว จะอัพเดทข้อมูลการฉีดวัคซีนของเราอย่างไร

โดยปกติแล้ว เจ้าหน้าที่ประจำศูนย์ฉีดวัคซีน จะอัพเดทข้อมูลการฉีดวัคซีนบูสเตอร์ ลงในบัตรขาวของ ซีดีซี ซึ่งเรา (จะต้อง) นำติดตัวไปด้วย 

ในกรณีที่เราเอาบัตรฉีดวัคซีนฯ ไปเคลือบพลาสติกแล้วนั้น เจ้าหน้าที่ฯ อาจจะออกบัตรใหม่ให้เลย หรือไม่ก็ใช้สติ๊กเกอร์ที่ระบุวันที่และชนิดของวัคซีนบูสเตอร์ แปะลงบนบัตรเดิมของเรา

ส่วนคนที่ดาวน์โหลดหลักฐานการฉีดวัคซีนแบบดิจิตอล (Digital COVID-19 vaccine records) มาใส่ไว้ในมือถือนั้น ข้อมูลจะไม่มีการอัพเดทหลังการฉีดบูสเตอร์ ดังนั้นเราจึงต้องดาวน์โหลดอีกครั้งหลังการฉีดบูสเตอร์ผ่านไปแล้วประมาณ 14 วัน...

โดยชาวแคลิฟอร์เนียสามารถดาวน์โหลดหลักฐานการฉีดวัคซีนแบบดิจิตอล ได้จากเว็บไซต์ https://myvaccinerecord.cdph.ca.gov/received

….

อย่างที่บอกไปแล้วว่าการฉีดวัคซีนบูสเตอร์นั้น อาจจะไม่จำเป็นสำหรับทุกคน โดยเฉพาะคนหนุ่มสาวที่อยู่นอกกลุ่มเสี่ยง ซึ่งยังไม่มีคุณสมบัติในการขอฉีดบูสเตอร์ ในช่วงนี้...

และคนที่ยังไม่มีสิทธิ์ฉีดวัคซีนบูสเตอร์ ก็ไม่ต้องกังวลว่ายังฉีดวัคซีนไม่ครบถ้วน เพราะคำว่า fully vaccinated นั้น ตีกรอบเพียงแค่การฉีดวัคซีนชุดแรกเท่านั้น ไม่ว่าจะเป็นโดสเดียวของจอห์นสันแอนด์จอห์นสัน หรือสองโดสของไฟเซอร์ และโมเดอร์น่า

โดยสิ่งที่ควรทำ ไม่ว่าจะมีสิทธิ์ฉีดวัคซีนบูสเตอร์หรือไม่ก็ตาม คือการระมัดระวังตัวเองตามวิธีปฏิบัติที่เราทำตลอดเกือบสองปี ไม่ว่าจะเป็นการใส่หน้ากากอนามัยขณะอยู่ในสถานที่สาธารณะ หมั่นล้างมือ และเลี่ยงการอยู่ในที่แออัด ฯลฯ ต่อไปอีกสักระยะ เชื่อว่าอีกไม่นานนักวิกฤตโรคระบาดครั้งนี้ก็จะผ่านพ้นไป...